Diabetes bij honden

Diabetes is een veel voorkomende stofwisselingsziekte bij honden, ongeveer één procent van alle honden heeft er last van. De ziekte komt vooral voor bij honden tussen de zeven en negen jaar oud. Bepaalde hondenrassen lopen over het algemeen een hoger risico om diabetes te krijgen. Bastaardhonden worden vaker dan gemiddeld getroffen. Diabetes komt ook vaker voor bij honden die minder dan 22 kg wegen. Andere risicogroepen zijn teefjes en gecastreerde reuen.

Als je diabetes bij je hond constateert, is het belangrijk om zijn voeding en levensstijl aan te passen. Diabetes kan worden behandeld, maar niet genezen. Toch kan een hond met diabetes een redelijk normaal leven leiden.

Meestal moet de hond elke dag insuline krijgen. Als diabetes bij honden niet wordt behandeld, leidt dit – net als bij mensen – snel tot ernstige complicaties, waaraan de hond kan overlijden.

In dit artikel lees je hoe je diabetes bij honden herkent, welke ondersteuning een hond met diabetes nodig heeft en wat de relevante symptomen en oorzaken van diabetes zijn.

Diabetes mellitus is een stofwisselingsziekte die bijna uitsluitend bij honden in de tweede helft van hun leven voorkomt. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen komt diabetes bij honden ook op zeer jonge leeftijd voor. De hond wordt meestal suikerziek omdat zijn lichaam niet meer voldoende insuline kan produceren om zijn bloedsuikerspiegel te verlagen.

Een andere mogelijkheid is het optreden van zogenaamde “insulineresistentie”. Hierbij reageren de lichaamscellen niet meer op insuline.

Als de alvleesklier door een verminderde functie te weinig insuline produceert of helemaal geen insuline meer produceert, komt de glucose niet meer uit het bloed in de cellen terecht. Daar zou het eigenlijk verder moeten worden verwerkt. Zonder dit proces stijgt de bloedsuikerspiegel. De typische symptomen van diabetes treden op.

• overmatige dorst
• Hongergevoel
• Vaker plassen
• Gewichtsverlies
• doffe vacht
• gebrek aan energie
• slechte wondgenezing
• braken
• Lensvertroebeling

Een hond met diabetes is bijna altijd te zwaar, wat te wijten kan zijn aan een gebrek aan beweging. Dit kan worden tegengegaan door regelmatig behendigheidstraining te geven. Ook het soort voeding kan het ontstaan van diabetes bevorderen, bijvoorbeeld te veel koolhydraten in het voer. Zoals in het begin al vermeld, zijn er echter ook verschillende risicogroepen (vrouwelijke dieren, gecastreerde reuen, kleine en lichte dieren) en volgens statistische analyses van de diergeneeskunde bepaalde rassen die bijzonder vaak worden getroffen. Hiertoe behoren:

• Beagle
• Golden Retriever
• Labrador Retriever
• Tibet Terrier
• West Highland White Terrier
• Teckel
• Dwergpinscher

Net als bij mensen komt diabetes bij honden voor in twee vormen: type I en type II. Type I ontstaat door een combinatie van verschillende factoren. Hiertoe behoren genetische aanleg, een daardoor veroorzaakte (endogene) of verworven stoornis van het immuunsysteem, infectieziekten, hormoonstoornissen, overgewicht door verkeerde en/of overmatige voeding en aandoeningen van de alvleesklier.

Type II komt bij dieren relatief weinig voor. Bij deze vorm produceert de alvleesklier wel voldoende insuline, maar kunnen de lichaamscellen deze niet verwerken (insulineresistentie).

Hier is er een belangrijk verschil met diabetes bij mensen, want wij hebben veel vaker last van type II. Daarnaast komt bij alle zoogdieren in verschillende mate de zeer zeldzame speciale vorm van diabetes type III voor, die wordt veroorzaakt door andere onderliggende aandoeningen. Vaker is er sprake van een schildklieronderfunctie, in enkele gevallen ook van de ziekte van Cushing. Secundaire diabetes als gevolg van een andere voedselverwerking komt voor bij loopse en drachtige teefjes.

Diabetes bij honden herken je in eerste instantie aan overmatige dorst en honger. Ook bij mensen is dorst een belangrijk symptoom. Door meer te drinken, wordt er ook meer urine uitgescheiden.

Tegelijkertijd verliest het dier gewicht door een veel slechtere voederopname, wat weer de honger verklaart.

Als daar algemene uitputting bijkomt en wonden plotseling niet meer genezen, kun je met enige zekerheid uitgaan van diabetes mellitus, wat natuurlijk door een dierenarts moet worden vastgesteld. Dat moet snel gebeuren, want een duidelijk te laag insulinegehalte leidt zonder behandeling in korte tijd tot levensbedreigende ketoacidose, een stofwisselingsstoornis. Dit uit zich in braken en gebrek aan eetlust.

Het dier heeft ook buikpijn, wordt apathisch, kan in coma raken (ook bekend bij mensen) en uiteindelijk overlijden. Aarzel daarom niet als je diabetes bij je viervoeter constateert. Ga onmiddellijk naar de dierenarts.

De dierenarts stelt diabetes bij honden vast door middel van een bloed- en urineonderzoek. Daarbij worden de glucosespiegels en fructosamine gemeten. In een algemene anamnese onderzoekt de arts het dier op onderliggende aandoeningen om andere oorzaken voor de beschreven symptomen uit te sluiten.

Om de vastgestelde diabetes te behandelen, krijgt het dier in de regel levenslang insuline via een injectie. De eigenaar van het dier moet voortaan strikt voorkomen dat het dier te zwaar wordt, onder andere door voldoende beweging. Teefjes met diabetes worden vaak gesteriliseerd om de hormoonafgifte tijdens de loopsheid te stoppen.

De voeding wordt omgeschakeld naar een speciaal dieetvoer dat de glucosetoevoer reguleert. Koolhydraten moeten aanzienlijk worden verminderd in het voer. In plaats daarvan moet het voer een verhoogd gehalte aan ruwe celstof bevatten, zodat de suiker langzamer in het bloed terechtkomt en er na het eten geen te hoge bloedsuikerwaarden ontstaan. Voor een optimale insulinedosering wordt een gelijkmatige voersamenstelling aanbevolen.